Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka

Podstawa prawna: Rozporządzenie MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 4 kwietnia 2005 roku w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz. U. Nr 68, poz. 587) Na podstawie art. 71 b ust. 7 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781 oraz z 2005 r. Nr 17, poz. 141).

Czym jest wczesne wspomaganie rozwoju?

      Wczesnym wspomaganiem rozwoju nazywany zespół wielokierunkowych oddziaływań skierowanych na dziecko, co do którego zdiagnozowano lub podejrzewa się nieprawidłowości rozwojowe. Zakres oddziaływań obejmuje również rodzinę dziecka.

Na czym polega wczesne wspomaganie?

      Wczesne wspomaganie rozwoju polega na pobudzaniu psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do czasu podjęcia nauki w szkole. Zakres tego oddziaływania może być bardzo różny, w zależności od zdiagnozowanych przez specjalistów deficytów rozwojowych. Może ono obejmować: psychomotorykę, sferę komunikacji, mowy i języka, funkcjonowanie zmysłów dziecka, itd.

Kto i na jakich zasadach może być objęty wczesnym wspomaganiem rozwoju?

      Wczesnym wspomaganiem rozwoju może być objęte każde dziecko od chwili wykrycia pierwszych sygnałów nieprawidłowego funkcjonowania do czasu podjęcia przez nie nauki w szkole podstawowej. Wsparciem objęta jest też rodzina dziecka.

Jakie dokumenty musi zdobyć rodzic, by jego dziecko mogło zostać objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju?

      Jeżeli rodzic jest zaniepokojony rozwojem swego dziecka, obserwuje niepokojące sygnały w zachowaniu malucha, równolegle z wizytą u lekarza pediatry powinien zgłosić się do Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w swoim mieście lub gminie. Zatrudnieni tam specjaliści dokonają obserwacji i zdiagnozują dziecko pod kątem jego rozwoju psychomotorycznego oraz dokonają szczegółowej diagnozy funkcjonalnej.

      Na podstawie wyników tych badań Poradnia wydaje stosowną opinię i kwalifikuje (lub nie, jeżeli dziecko rozwija się prawidłowo) dziecko do zajęć w ramach wczesnego wspomagania. Niezbędnym zatem dokumentem do zakwalifikowania dziecka do tego typu zajęć jest stosowna opinia Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej.

Na czym polega pomoc rodzinie dziecka?

      Narodziny dziecka z zaburzeniami rozwoju lub upośledzonego są zawsze bardzo trudnym wydarzeniem dla rodziny. Potrzebuje ona wtedy szczególnie wsparcia, pomocy we wzmacnianiu więzi emocjonalnej pomiędzy rodzicami i dzieckiem, psychoedukacji - wyjaśnienia tego, co właściwie się stało, informacji i wiedzy o chorobie lub problemach dziecka.

      Rodzinę wspiera się w rozpoznawaniu zachowań dziecka i utrwalaniu właściwych reakcji na te zachowania udziela się instruktażu i porad w zakresie pracy z dzieckiem, udziela się pomocy w przystosowaniu warunków w środowisku domowym do potrzeb dziecka oraz w pozyskaniu i wykorzystaniu w pracy z dzieckiem odpowiednich środków dydaktycznych i niezbędnego sprzętu itp..

Kto i gdzie zajmuje się wczesnym wspomaganiem rozwoju?

      Wczesne wspomaganie może być organizowane w przedszkolu i w szkole podstawowej, w tym w specjalnej, oraz w publicznej Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej, jeżeli dysponuje ona środkami dydaktycznymi i sprzętem, niezbędnymi do prowadzenia wczesnego wspomagania. W szczególnych przypadkach wspomaganie może odbywać się też w domu dziecka.

Na jakich zasadach odbywa się wczesne wspomaganie?

      Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania organizuje się w wymiarze od 4 do 8 godzin w miesiącu, w zależności od możliwości psychofizycznych i potrzeb dziecka.

      Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania są prowadzone indywidualnie z dzieckiem i jego rodziną.

      W przypadku dzieci, które ukończyły 3 rok życia, zajęcia w ramach wczesnego wspomagania mogą być prowadzone w grupach liczących 2 lub 3 dzieci, z udziałem ich rodzin.

      Miejsce prowadzenia zajęć w ramach wczesnego wspomagania ustala dyrektor odpowiednio przedszkola, szkoły, ośrodka lub poradni, w uzgodnieniu z rodzicami dziecka.

      Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania prowadzi Zespół wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, który powoływany jest przez dyrektora przedszkola, szkoły, ośrodka lub Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej, w której będzie się ono odbywało. 

      W skład Zespołu wchodzą osoby posiadające przygotowanie do pracy z małymi dziećmi o zaburzonym rozwoju psychoruchowym:

• pedagog posiadający kwalifikacje odpowiednie do rodzaju niepełnosprawności dziecka, w szczególności: oligofrenopedagog (specjalista pracy z dziećmi upośledzonymi umysłowo), tyflopedagog (specjalista pracy z dziećmi niewidomymi) lub surdopedagog (specjalista pracy z dziećmi niesłyszącymi),
• psycholog,
• logopeda,
• inni specjaliści - w zależności od potrzeb dziecka i jego rodziny.
   

Jakie są zadania Zespołu specjalistów?

      Do zadań zespołu należy w szczególności:

• ustalenie, na podstawie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, kierunków i harmonogramu działań w zakresie wczesnego wspomagania i wsparcia rodziny dziecka
• nawiązanie współpracy z zakładem opieki zdrowotnej lub ośrodkiem pomocy społecznej w celu zapewnienia dziecku rehabilitacji, terapii lub innych form pomocy, stosownie do jego potrzeb
• opracowanie i realizowanie z dzieckiem i jego rodziną indywidualnego programu wczesnego wspomagania, z uwzględnieniem działań wspomagających rodzinę dziecka w zakresie realizacji programu, koordynowania działań specjalistów prowadzących zajęcia z dzieckiem oraz oceniania postępów dziecka
• analizowanie skuteczności pomocy udzielanej dziecku i jego rodzinie, wprowadzanie zmian w indywidualnym programie wczesnego wspomagania, stosownie do potrzeb dziecka i jego rodziny, oraz planowanie dalszych działań w zakresie wczesnego wspomagania
• pracę Zespołu koordynuje dyrektor odpowiednio przedszkola, szkoły, ośrodka lub poradni, w której będzie się odbywało wczesne wspomaganie albo upoważniony przez niego nauczyciel
• Zespół szczegółowo dokumentuje działania prowadzone w ramach indywidualnego programu wczesnego wspomagania.